Proces lateralizacji  rozpoczyna się już w okresie embrionalnym, a kończy w wieku 6/7 lat. Zwykle już w 2 roku życia maluszka można dostrzegać pewną tendencję do chwytania zabawek jedną rączką, kopania piłki jedną nóżką, patrzenia przez otwór jednym oczkiem. Poczekajmy jednak, aż nasze dziecko pójdzie do przedszkola. Jeśli do momentu rozpoczęcia zajęć w klasie 0 rodzice nie potrafią ocenić kształtowania się stronności ciała, zaleca się skontaktować z Poradnią Psychologiczno - Pedagogiczną w celu dokładnego określenia lateralizacji

Najbardziej charakterystycznym przejawem lateralizacji jest dominacja jednej ręki nad drugą. To dlatego zazwyczaj nie jesteśmy w stanie pisać tak samo dobrze obiema rękami. Są osoby, które wykształciły w sobie tę umiejętność, jednak większość z nas nie potrafi swoją "niepiszącą" ręką stworzyć czytelnego tekstu.

1.     jednorodną lateralizację prawostronną, w której dominują: prawe ucho i oko, prawa ręka i noga,

2.     jednorodną lateralizację lewostronną, w której dominują: lewe ucho i oko, lewa ręka i noga.

      W świetle obecnej wiedzy medycznej dominację lewej ręki u dziecka należy traktować jak jedną z wielu indywidualnych cech. Dlatego też zaleca się zdiagnozować formułę lateralizacji i wspierać dziecko w przygotowaniu do nauki pisania zgodnie z zaleceniami poradni. Lewostronność jest w większości przypadków stanem fizjologicznym, który rozwija się na podłożu genetycznym. Potwierdza to fakt, że zdarzają się przypadki występowania kilku osób lewostronnych w rodzinie.

3.     lateralizację niejednorodną, skrzyżowaną, w której występują różne warianty dominacji (np. dominacja lewego oka i prawej ręki).

Dzieci z niejednorodną lateralizacją mogą napotykać m. in. na:

• trudności w rozwoju koordynacji wzrokowo-ruchowej, w orientacji w schemacie ciała i przestrzeni,
• problemy z pisaniem, rysowaniem w związku z niższą sprawnością grafomotoryczną
• trudności w czytaniu, pisaniu (m.in. opuszczanie lub dodawanie liter, mylenie liter, opuszczanie, czy przestawianie sylab i wyrazów, lustrzane odbicie w piśmie i.t.d.)
• problemy z uwagą, koncentracją, zapamiętywaniem,
• problem z myleniem stron prawa-lewa,
• kłopoty ze śledzeniem wzrokowym, myleniem znaków i symboli
• trudności w odwzorowywaniu kształtów geometrycznych, liczb (np. lustrzane odbicie cyfr)

Jak ćwiczyć lateralizację?

W ćwiczeniu lateralizacji należy zwrócić uwagę na:

a)     utrwalanie orientacji w schemacie własnego ciała i przestrzeni. W tym celu można np. poprosić dziecko o podanie przedmiotu znajdującego się po jego lewej/prawej stronie, czy wskazanie prawego/lewego ramienia. Pomocne są także ćwiczenia, w których dziecko rzuca piłką raz lewą, raz prawą ręką.

           b) ważną kwestią jest także doskonalenie percepcji wzrokowej. Do tego celu świetnie sprawdzają się wszelkie układanki, czy puzzle, układanie narysowanych wzorów z klocków, itp. Pomocne mogą być także ćwiczenia, podczas których dziecko porównuje podobne ilustracje i wskazuje między nimi różnice

c)     ćwiczenie koordynacji wzrokowo-ruchowej. Przykładowe ćwiczenia, które pomogą ją rozwijać to rysowanie, malowanie na dużych arkuszach, ćwiczenia grafomotoryczne, rysowanie po śladach, wycinanie nożyczkami, kreślenie wzorów na piasku, kodowanie znaków, np. pisanie szyfrem, czy obwodzenie konturów

d)     usprawnianie motoryki ręki i zdolności manualnych. W tej grupie znajdują się ćwiczenia obejmujące wszelkie zabawy paluszkowe, wydzieranki, wycinanki, ale i zabawa plasteliną, czy masą solną. Doskonalenie sprawności grafomotorycznej, czyli zdolności kreślenia znaków, możemy uczyć dziecko także poprzez przerysowywania figur, odwzorowywania kształtów: najpierw różnorodnych, później skupiajmy się na kształtach literopodobnych, dbajmy, by dziecko odwzorowywało je w liniaturze, jak w zeszycie

e)     warto także doskonalić u dziecka umiejętność pisania (ćwiczyć poprawny chwyt, nieodrywanie ręki od kartki, zachowanie właściwego kierunku pisania) oraz wdrożyć trening pamięci wzrokowej

Zachęcam rodziców do wykorzystywania ćwiczeń znajdujących się na stronie internetowej naszej poradni w zakładce e-wsparcie.

przygotowała mgr Bogusława Sramel - pedagog