W dniu 10 października 2019 r. w nasza Poradnia była organizatorem konferencji dla dyrektorów, nauczycieli, wychowawców oraz przedstawicieli organów prowadzących szkoły i placówki z powiatu średzkiego. Temat głównego wystąpienia: „Pozytywna dyscyplina szansą dla ucznia i nauczyciela w wychowaniu do wartości”. Uczestnicy konferencji byli wyraźnie zainteresowani tematem Pozytywnej Dyscypliny, stąd pomysł by w dalszym ciągu przedstawiać jej założenia i metody w pracy z dziećmi i nastolatkami.

Czym jest pozytywna dyscyplina? Pozytywna dyscyplina jest metodą wychowawczą rozwijającą się od 30 lat. Dostarcza ona rodzicom i nauczycielom gotowych technik i narzędzi do pracy nad sobą i do pracy z dzieckiem. Korzenie PD sięgają psychologii indywidualnej, która mówi o tym, że każdy człowiek ma jedno podstawowe pragnienie: chce być ważny i chce przynależeć.

Podstawowe założenia Pozytywnej Dyscypliny:

1.    Pomaga dzieciom poczuć łączność i przynależność, pomaga im poczuć, że są ważne w rodzinie i społeczności.

2.    Jest jednocześnie pełna szacunku i wymagająca: miękka i zdecydowana w tym samym czasie, czyli twarda dla problemu i miękka dla osoby.

3.    Jest skuteczna długofalowo: bierze pod uwagę to, co dziecko myśli, czuje, czego się uczy i jakie podejmuje decyzje o sobie samym i o swoim świecie i jak decyduje się postępować w przyszłości, aby przetrwać i odnosić sukcesy.

4.    Uczy ważnych umiejętności społecznych i życiowych: szacunku, dbania o innych, rozwiązywania problemów, współpracy oraz umiejętności wnoszenia wkładu i bycia pożytecznym w domu, przedszkolu, szkole i większej społeczności.

5.    Zaprasza dzieci do odkrywania, jak bardzo są zdolne i kompetentne. Zachęca je do konstruktywnego używania swojej osobistej siły i autonomii.

Jak motywować nastolatka wykorzystując metody Pozytywnej Dyscypliny?

Częstym tematem poruszanym w naszych gabinetach z rodzicami jest motywowanie nastolatka do wypełniania obowiązków zarówno szkolnych jak i domowych. Pozytywna Dyscyplina podsuwa nam sześć skutecznych motywatorów, które pozytywnie wpłyną na naszego nastolatka. Są to: pochwały, żarty, robienie interesów i branie zastawów, własne zaangażowanie, wspólne rozwiązywanie problemów oraz uprzejma i stanowcza konsekwencja.

POCHWAŁY

Każdy z nas chce czuć się pochwalony i doceniony. Musimy dawać nastolatkowi poczucie, że jest wyjątkowy i ceniony. Czasami jest to trudne, aby znaleźć u nastolatka coś, co zasługuje na pochwałę. Dlatego dawanie pochwał wymaga od nas rodziców dużo uważności i zaangażowania by wzmacniać dziecko w jego postepowaniu i zachowaniu. Nawet pozytywne komunikaty dotyczące drobnych postępów, drobnych rzeczy dadzą naszemu dziecku poczucie, że jest doceniane.

ŻARTY

Poczucie humoru dużo bardziej dotrze do naszego nastolatka niż kazania i wymówki, do których często jest przyzwyczajony. Żarty pokazują młodemu człowiekowi, że mamy dystans do pewnych rzeczy a także nie uruchomią buntu z jego strony.

ROBIENIE INTERESÓW I BRANIE ZASTAWÓW

Założeniem robienia interesów jest obustronna korzystna wymiana. Przemawia to do logiki nastolatka i potrzeby poczucia sprawiedliwości, która jest w tym wieku bardzo silna. Nastolatek bardzo mocno skupia się na sobie i na swoich potrzebach oczekując, że cały świat kręci się wokół niego. Zasadą robienia dobrych umów między rodzicami a nastolatkiem jest możliwość kontroli złożonych deklaracji oraz ich realizm. Wymaga to czasu oraz obustronnego zaangażowania, a także kompromisów z obu stron.

WŁASNE ZAANGAŻOWANIE

Nasze własne zaangażowanie oraz przykład, który dajemy nastolatkowi przyczyni się do tego, że będzie on bardziej zmotywowany oraz będzie podejmował działania bez strofowania, stawiania wymagań czy karania. Nasze zaangażowanie polega na pracy razem z nastolatkiem a nie nad  nastolatkiem. Poświęcając na początku sporo naszego czasu i uwagi wypracujemy razem z naszym nastolatkiem odpowiednie zachowania np. samodzielne odrabianie zadań domowych.

WSPÓLNE ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW

Cztery kroki wspólnego rozwiązywania problemów:

1.    Nastolatek zwierza się ze swoich zamiarów lub problemów.

2.    Rodzice przedstawiają własne zamiary lub problemy.

3.    Jeśli zamiary obu stron są od siebie odległe, rodzina urządza burzę mózgów celem rozwiązania różnych możliwości.

4.    Nastolatek i rodzice wybierają opcję, na którą obie strony gotowe są przystać, i przyjmują ją na krótki okres próbny.

UPRZEJMA I STANOWCZA KONSEKWENCJA

Jest to najbardziej czasochłonna z przedstawionych dotychczas metod. Stanowi doskonałą alternatywę metod autorytarnych i zbyt liberalnych. Jest przeciwieństwem wyciągania logicznych konsekwencji, które są postrzegane przez nastolatka jako kary. Metoda ta uczy współpracy, umiejętności życiowych, odpowiedzialności a zniechęca do oporu.

Cztery kroki uprzejmej i stanowczej konsekwencji:

1.    Przeprowadź ze swoim nastolatkiem przyjacielską rozmowę, żeby dowiedzieć się o co chodzi w danej sprawie (najpierw słuchaj, potem dziel się swoimi opiniami).

2.    Przedyskutujcie wspólnie możliwe rozwiązania (nie stroń od żartów, pozwól sobie na pewną przesadę). Wybierzcie wariant, który będzie do przyjęcia dla ciebie i dla nastolatka. Obie strony będą pewnie musiały pójść na ustępstwa, ponieważ najlepsze twoim zdaniem rozwiązanie może być inne niż wybrane przez młodego.

3.    Precyzyjnie uzgodnijcie nieprzekraczalną datę i czas realizacji.

4.    Weź pod uwagę, że ten termin prawdopodobnie nie zostanie dotrzymany, więc po prostu trzymaj się umowy, łagodnie i stanowczo wymagając od nastolatka jej przestrzegania.

Dziecko przyjmując zobowiązanie uczy się przyjęcia za nie odpowiedzialności. Rodzice w czasie tej metody uczą się przyjmowania postawy aktywnej i przemyślanej a dzięki temu unikną pochopnych reakcji.

Powyższe zasady wydają się być czasochłonnymi jednak warto poświęcić więcej czasu na początku, tak by wypracować efektywne sposoby motywowania naszych dzieci. Powyższe wskazówki pomogą rodzicom wypracować u nastolatków motywację przy jednoczesnym przyjęciu przez nich odpowiedzialności za własne działania.

Zachęcam do poznawania metod Pozytywnej Dyscypliny, które są alternatywą dla stosowanych dotychczas metod wychowawczych.

Już niedługo w ofercie naszej Poradni pojawi się wykład otwarty dla rodziców, którzy będą chcieli poszerzyć swoją wiedzę i umiejętności z zakresu Pozytywnej Dyscypliny.

Przygotowała:

Magdalena Nowicka-Chwastyk

Psycholog PP-P

Bibliografia:

„Pozytywna Dyscyplina dla nastolatków” Nelsen J. Lott L. Pozytywna Dyscyplina. Warszawa 2018.