Kontrolowanie pęcherza i nauka korzystania z nocnika to niełatwa sztuka i trwa dłuższy czas. Początkowo dziecko uczy panować się nad potrzebami w dzień, a dopiero po jakimś czasie również w nocy. Najpierw kontroluje robienie kupki a dopiero później siusiu. Po jakim czasie dziecko zapanuje nad swoimi potrzebami zależy od wielu czynników min.: od rozwoju dziecka i wsparcia rodziców. W czasie nauki korzystania z nocnika może zdarzyć się wiele „wypadków" zarówno w dzień jak i w nocy. O problemie moczenia nocnego czy popuszczania w majteczki w ciągu dnia możemy mówić u dzieci po 4 - 5 roku życia, jeśli nadal zdarzają im się częste wypadki.
Pierwotne moczenie nocne (zwane też izolowanym)
Z moczeniem pierwotnym mamy do czynienia wtedy, kiedy od urodzenia dziecko nie opanowało jeszcze kontroli zwieracza, dziecko nie budzi się pomimo mokrego lóżka, w ciągu dnia bez problemów kontroluje swoje potrzeby a wyniki badań są prawidłowe. Wg specjalistów moczenie pierwotne nie jest chorobą, a dolegliwością, która mija z wiekiem. Nie powinno się jednak czekać aż moczenie nocne samo ustąpi i trzeba zgłosić się do lekarza, gdy nadal ta dolegliwość występuje po 4 roku życia.
Przyczyny pierwotnego moczenia nocnego:
W pierwszym etapie leczenia pierwotnego moczenia nocnego stosuje się leczenie niefarmakologiczne polegające na zaleceniu zmiany trybu życia, dopiero gdy ono nie przyniesie rezultatów lekarz może zdecydować o podaniu dziecku leków.
Niefarmakologiczne leczenie nocnego moczenia:
Moczenie nocne wtórne ( zwane też objawowym lub powikłanym)
O wtórnym moczeniu mówimy, kiedy dziecko przez ok. 6 miesięcy potrafiło kontrolować zwieracz i po tym czasie ponownie wróciło do moczenia się. Problem ten obserwuje się najczęściej u dzieci 5-7 letnich, jednak występują także takie przypadki u 11-latków i dzieci nieco starszych.
Należy dążyć do ustalenia przyczyny moczenia nocnego i podjęcia właściwego postępowania dla danego dziecka.
Przyczyny wtórnego moczenia nocnego:
Leczenie moczenia wtórnego wymaga leczenia jego przyczyny.
Kiedy do lekarza z moczeniem nocnym dziecka?
Moczenie nocne pierwotne rzadziej ma związek ze stanem emocjonalnym dziecka, niż moczenie wtórne. Moczenie nocne wtórne w szczególności u starszych dzieci po 8 roku życia może mieć związek ze stanem emocjonalnym dziecka.
Jeśli rodzice przypuszczają, że moczenie nocne może mieć podłoże emocjonalne to bardzo istotne jest podjęcie współpracy z terapeutą. Psycholog przeprowadzi szczegółowy wywiad, w którym sprawdzi m.in. czy coś istotnego nie wydarzyło się w życiu dziecka, czy nie nastąpiły jakieś istotne zmiany w jego rodzinie, czy nie przeżywa trudności emocjonalnych związanych np. z pójściem do przedszkola, przeprowadzką czy rozstaniem z kimś ważnym dla niego. Jeśli na podstawie wywiadu psycholog uzna, że moczenie nocne może mieć podłoże emocjonalne zaproponuje rodzinie współpracę w postaci indywidualnej terapii dziecka lub terapii rodziny.
Problemy emocjonalne stanowią zarówno przyczynę mimowolnego moczenia się jak i towarzyszą w trakcie występowania zaburzenia. Bardzo często u dzieci, które przeżyły istotne dla niego wydarzenie, które wywołało u niego dużo stresu rozwija się moczenie mimowolne. Do tego rodzaju wydarzeń można zaliczyć: rozwód rodziców i rozpad rodziny, przeprowadzka do innego miejsca zamieszkania, hospitalizacja, bycie uczestnikiem lub świadkiem wypadku, separacja (oddzielenie) od matki, a także narodziny rodzeństwa. Ważne by wiedzieć, że czasami młodsze dzieci, najczęściej w wieku 2-4 lat, reagują moczeniem się w sytuacjach zmiany, które wymagają zaadaptowania się do nowych warunków – np.. pójście do szkoły i przedszkola, co jest dodatkowo połączone z separacją od matki i innych osób znaczących dla dziecka. Moczenie się jest pewnym regresem i zwykle ustępuje po ok. miesiącu, czyli do czasu kiedy dziecko przystosuje się do nowej sytuacji.
Bardzo ważne jest więc dokładne badanie i rozpoznanie celem postawienia trafnej diagnozy dotyczącej przyczyn mimowolnego moczenia się dziecka. Da to podstawę do szybkiej interwencji, dobrania najlepszej formy leczenia oraz uniknięcia powikłań.
O czym warto pamiętać bez względu na to, jakie jest podłoże moczenia nocnego:
Nie bagatelizujmy moczenia nocnego u dzieci, zakładając że z niego wyrosną. Jeśli pomimo wdrożenia działań niefarmakologicznych moczenie nocne nie ustępuje a dziecko ma powyżej 4-5 lat skonsultujmy występujące objawy z pediatrą i psychologiem dziecięcym.
Żródła:
Roy Meadow: Moczenie nocne, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1992
Wyszyńska T.: Moczenie nocne. Standardy Medyczne, Suplement Nefrologiczny, 2001, 17.
www.suchyporanek.pl
mgr Barbara Gajewska - psycholog